Uit het kloosterarchief van onze zusters [54]

Nieuwe wegen in de bejaardenzorg
De ontwikkelingen gaan door. Een eerdere gedachte om van Huize Lidwina een verpleeghuis te maken hebben het nooit gehaald. Op 9 mei 1966 wordt de Stichting Schijndelse Verzorgingscentra in het leven geroepen. Bejaardenhuizen worden langzaam maar zeker verzorgingshuizen. Er ontstaan indicatiecommissies die beoordelen wie voor opname in zo’n verzorgingshuis in aanmerking komt. Rondom bejaardenhuizen ziet men de bouw van zgn. ‘aanleunwoningen’ opkomen, waarvan de bewoners zelfstandig wonen en tegelijkertijd tot op zekere hoogte kunnen profiteren van de faciliteiten van het aangrenzend bejaardenhuis. Die worden ook rondom Lidwina gerealiseerd. Begin december 1972 worden de fruitbomen in de tuin gerooid als voorbereiding op de bouw van een serie van 32 bejaardenwoningen. Oktober 1973 wordt het door de gemeente aangekochte terrein bouwrijp gemaakt. Het nieuw te bouwen complex zal de naam krijgen van Lidwinahof en de straat Lidwinastraat. Goed ’n jaar later, tussen 19 en 23 oktober, worden alle bejaardenwoningen betrokken.
In 1974 wordt door een werkgroep van deskundigen een inventarisatie gemaakt van de capaciteit en zorgbehoeften binnen Schijndel. Op dat moment telt de gemeente 671 bejaarde vrouwen en 463 bejaarde mannen. Van die 1134 bejaarden zijn er 980 incl. 100 invaliden, aangesloten bij bejaardenbonden.
Qua huisvestingsmogelijkheden zijn er twee categorieën te onderscheiden nl. de bejaarden- of aanleunwoningen nl. 29 bij het Mgr. Bekkershuis, 32 op Lidwinahof en 30 woningen gepland in het Jansenpark en daarnaast zijn er drie huizen met de volgende capaciteit: Mgr. Bekkershuis 7 tweepersoons- en 56 eenpersoonskamers, Huize Lidwina met 22 tweepersoons- en 22 eenpersoonskamers en een bescheiden verpleeggedeelte en tenslotte verpleeghuis Sint Barbara met 55 eenpersoonskamers, drie zalen met 5 bedden en nog eens drie zalen met 7 bedden. Dit laatste huis is specifiek gericht op verpleging van de religieuzen van de congregatie van de Zusters van Schijndel en andere congregaties. Dit werkgroepoverleg getuigt van gezamenlijke zorg en meer naar elkaar willen toegroeien. Ieder afzonderlijk huis is geen eiland meer, maar opereren vanuit een gezamenlijke visie wordt het nieuwe motto.

 

Een nieuwe ontspannings- en ontmoetingsruimte
De directie van Lidwina overweegt de bouw van een nieuwe recreatiezaal en ontmoetingsruimte. De door architect Sleenhof uit Sint Oedenrode ontworpen schets wordt goedgekeurd en door de firma Schellekens start de bouw ervan in augustus 1978. In recordtempo wordt de nieuwe ontspanningszaal voltooid, zodat die met de kerstdagen al in gebruik genomen kan worden. De lichtinstallatie van de firma Heerkens, het sanitair van de firma Bosmans en de koelinstallatie van de firma Voets staan borg voor een magnifieke feest- en ontmoetingsruimte. De officiële opening volgt op 26 januari 1979. Na een plechtige Eucharistieviering door pastoor Hanegraaf, met assistentie van de bewonerscommissie en zang door het Boschwegse dameskoor, verricht om 16.30 de inmiddels gearriveerde burgemeester Gerard Scholten de opening door boven de ingang van de kleurrijk aangeklede ontspanningszaal een schaats te onthullen. Hij wordt bijgestaan door mevrouw Wouters, zuster Hélène en het echtpaar van den Oetelaar, de oudste bewoners van de woningen op Lidwinahof en Lidwina zelf. Mevrouw van Haaren laat de bejaardengymgroep een feestelijke openingsdans uitvoeren en ‘savonds is het de heer F. v Dorst die met de nodige Brabantse humor de zaal zal inwijden. Daags daarna wordt de familie van de bewoners in de gelegenheid gesteld de fonkelnieuwe ontmoetingsruimte te komen bewonderen. Er was een prijsvraag uitgeschreven om bewoners e.a. te betrekkken bij de naamgeving van de nieuwe ontspanningszaal. Uit 79 ingezonden namen koos een jury uiteindelijk de naam ‘de Schaats”, herinnerend aan de val van Lidwina van Schiedam op het ijs toen zij aan het schaatsen was en 38 jaren lang aan bed gekluisterd bleef. Zelfs twee inzenders hadden hetzelfde idee, zodat na loting Mevr. van Tartwijk als winnares uit de bus is gekomen.
 

Het levensverhaal van de heilige Lidwina
De keuze die de zusters in 1934 hebben gemaakt om het ziekenhuis als patrones de H. Lidwina of Liduina mee te geven is niet zo vreemd. Zij is immers de patrones van de chronisch zieken. Ze wordt afgebeeld met een krans van rozen om het hoofd, een lelietalk in de ene hand en een kruisbeeld in de andere hand. Haar levensverhaal begint in 1380, een roerige tijd in de geschiedenis……de 100-jarige oorlog woedt, de Hoekse en Kabeljauwse twisten duren voort, binnen de katholieke kerk ‘regeren’ drie pausen waarvan niemand weet wie nu eigenlijk de ware is. Liduina of Lideweij wordt op 18 maart van dat jaar te Schiedam als enigst meisje geboren in een gezin van maar liefst acht broers. In haar puberteit al is ze blijkbaar zo godvruchtig van aard, dat ze iedere mogelijke vriendschap van een leeftijdgenoot van de hand wijst en het besef dat ze louter wil leven in dienst van God wordt sterker. Eerst gebeurt er echter nog iets verschrikkelijks wat de rest van haar hele leven heeft bepaald. In de barre winter van 1394-1395 gaat ze met enkele vriendinnen schaatsen op de dichtgevroren Maas bij haar woonplaats. Ze maakt op een gegeven moment een zware smak op het ijs, breekt daarbij een rib en raakt bedlegerig. Een lange lijdensweg volgt. De gebroken rib veroorzaakt ‘koudvuur’ waardoor ze als jong meisje verlamd raakt. In een later stadium openbaren zich op haar lichaam de nodige gezwellen. Haar voedsel kon ze nauwelijks meer binnenhouden. Lopen ging niet en ook haar gehoor werd aangetast. Als jong meisje heeft ze zich fel verzet tegen haar ziekte, maar volgens de kroniekschrijvers van die dagen is ze tot inkeer gekomen en werd uiteindelijk een toonbeeld van heldhaftig geduld en van een uitzonderlijke liefde tot God en haar medemensen. Beschreven wordt in haar levensverhaal hoe dat de wonden die ze, evenals Jezus van Nazareth, op haar handen en voeten had, soms spontaan begonnen te bloeden en dat dit bloed zelfs een geneeskrachtige werking zou hebben. Schiedam groeit uit tot een soort bedevaartplaats waar zieke mensen van heinde en ver bij Lidwina op bezoek komen om toch vooral maar genezen te worden. Na 38 jaren lang vreselijke pijn geleden te hebben overleed ze op 14 april 1433 in Schiedam. Een zeer grote menigte moet getuige geweest zijn van haar begrafenis. De ‘geur van heiligheid’ die tijdens haar leven om haar heen hing, heeft ertoe geleid dat al in het jaar van overlijden boven haar graf een kapel is gebouwd. Drie jaren na haar dood is haar levensverhaal op papier gezet. Uiteindelijk heeft paus Leo XIII haar op 14 maart 1890 heilig verklaard.
 

Voorbereidingen voor het gouden feest
Men maakt zich langzaam maar zeker op voor de viering van het gouden feest van Huize Lidwina. De benoemde feestcommissie heeft grootse plannen. Al op 17 december 1983 richt deze commissie een schrijven aan het gemeentebestuur en dient een verzoek om subsidie in. Men wil graag een uitbundig feestprogramma samenstellen en bovendien een gedenkboekje uitbrengen. Vervolgens doet men het voorstel om het park achter Lidwinahof Veronicapark te gaan noemen als blijvende herinnering aan zuster Veronica en men dient een verzoek in tot plaatsing van een kunstwerk in het park. Er wordt een feestprogramma ontworpen dat wordt uitgesmeerd over september en oktober 1984. De doelgroepen zijn de vaste bewoners, de bewoners van de bungalows, het personeel met kinderen, de zusters en hun eventuele familieleden, het bestuur, kinderen en kleinkinderen van de bejaarden, de leden van de liturgische groep, ...kortom iedereen wordt in de gelegenheid gesteld aan de feestvreugde deel te nemen. Zo’n feest op touw zetten is echter wel eerder gezegd dan gedaan. Speciale acties en spelavonden zijn er aan voorafgegaan om de nodige geldelijke middelen bijeen te sprokkelen. Het ligt in de bedoeling om op de officiële dag de bisschop van Den Bosch, Mgr. Bluyssen, te vragen om in de plechtige eucharistieviering voor te gaan, maar vanwege de gezondheidsproblemen van de bisschop blijkt dit niet haalbaar en gaat men hogerop en nodigt Zijne Eminentie Kardinaal Bernard Alfrink uit. Aanvankelijk wil de kardinaal de gezondheidstoestand van Mgr. Bluyssen nog even aanzien alvorens een definitieve toezegging te doen, maar uiteindelijk gaat hij akkoord.
Begin juli 1984 krijgt hij de inhoudelijke informatie over de eucharistieviering, die reeds met hem was doorgesproken door bejaardenpastor Hanegraaf. Ook de toenmalige Commissaris van de Koningin Mr. Dries van Agt wordt aangeschreven met het verzoek het aan te bieden herdenkingsbeeldje te komen onthullen. Dat zal onthuld worden tijdens het bezoek van de Amerikaanse vrienden van Market Garden van de ‘Usaaf Glider Pilots – IX Troop Carrier Command’, dit in het perspectief van 50 jaren Huize Lidwina en 40 jaren bevrijding. De gemeente Schijndel reageert positief op de diverse voorstellen en van de provincie komt bericht binnen dat de commissaris de eventuele aanwezigheid bij de onthulling laat afhangen van andere bevrijdingsfestiviteiten her en der in de provincie.
 

De festiviteiten worden vervolgens in ‘de Schaats’ voortgezet, met koffie en gebak, een borreluurtje, de aanbieding van het cadeau door zuster van Roessel en tenslotte een feestelijk diner voor alle aanwezigen. Rond 17.00 begint de officiële receptie. Burgemeester Scholten opent de rij van sprekers en benadrukt nog eens dat zon en warmte symbolisch zijn voor Huize Lidwina. Hij uit zijn dankbaarheid aan het adres van de congregatie van de Zusters van Liefde, die uiteindelijk de eerste aanzetten gaven binnen de Schijndelse samenleving voor zowel onderwijs als de continue zorg voor en verzorging van de medemens. Zuster Aloysa van het hoofdbestuur van de zusters gaat vervolgens in op de diepere religieuze betekenis van Huize Lidwina, speelt in op de concrete zorg en warme betrokkenheid voor de medemens en schetst de rol van alle leidinggevenden en het verplegend personeel en hun sterke onderlinge band, ook onder soms moeilijke levensomstandigheden, waarbij ze doelt op de periode tijdens de granaatweken in 1944.

Dokter Jan Verstraaten benadrukt in een medisch-historisch overzicht de betekenis van het ziekenhuis Lidwina als belangrijke aanvulling op de medische zorg in Schijndel. Hij gaat dieper in op het respect dat het ziekenhuispersoneel afdwong en laat niet na te verklaren, dat destijds het ziekenhuis onder protest is gesloten! Maar ook als ‘bejaardenoord’ heeft Lidwina een uitstekende naam opgebouwd, waar vanuit een eigen identiteit wordt gewerkt en belangstelling bestaat voor de persoonlijkheid van de medemens. De directrice tenslotte bedankt de voorgaande sprekers, die hebben willen ingaan op de diepere betekenis van het dagelijkse werk op Lidwina en spreekt onomwonden haar dank uit aan de feest- en evenementencommissie die kosten noch moeite gespaard hebben om er een grandioos feest van te maken. De enorme drukte op deze receptie getuigt ervan hoe diep de verbondenheid van Lidwina en de Schijndelse bevolking in al die jaren is geweest.