Een geheel andere onderwijsmethode
In het bisdom Roermond, werkt in 1949 in het klooster te Maasbracht, zr. Franciscus Cools aan een methodiek die precies past in de tijd van toen nl. ‘Opvoeding tot kerkelijk leven’. De vicaris generaal van het bisdom Dr. Fr. Feron schrijft hierover: “Ik had groot respect voor het geduld en de liefde waarmee deze zuster aan deze uitgave gewerkt heeft. Gelukkig het land waar opvoeders zijn, die zó waarachtig houden van hun taak en dus ook van hun kinderen. Hier wordt echt een poging gedaan om het kind van de lagere school echt te leren leven met de H.Kerk, met haar gebed, met haar vreugde, met haar taak, ja met haar geest tot in zijn diepe en levenvormende werkelijkheid. Hier leert het kind niet alleen bidden of devotie plegen. Het blijft zelfs niet bij enig inzicht in en gevoel voor de H.Liturgie. Hier wordt regelrecht en stelselmatig geprobeerd het kind in te leiden in en mee te nemen met de H.Kerk, zoals zij in haar liturgie ons het hele jaar door voorgaat en vormt”. De generatie Schijndelaren uit de eerste helft van de 20e eeuw zal zich nog levendig herinneren hoe wij op de lagere school ‘overladen’ werden met aspecten van ons rooms katholiek geloof. Hoeveel waarde werd niet gehecht aan het kennen van de katechismus, de sacramenten, de bisschoppen en hulpbisschoppen in de Nederlandse bisdommen, alle aspecten van het kerkelijk jaar, beleving van de advents- en vastentijd, allerlei formulegebeden, akten van geloof, hoop, liefde en berouw, diverse litanieën, ornamenten en symboliek binnen de liturgie, het kunnen opdreunen of benoemen van liturgische gewaden of voorwerpen die binnen een H.Mis gebruikt werden. Vooral van de jongens die uitgekozen werden om misdienaar te zijn in de Schijndelse kloosters werd veel verwacht in dit opzicht.
|
|
 
|
|
Zr. Franciscus Cools ijverig aan het werk om haar nieuwe methode te ontwikkelen en ernaast
de titelpagina ervan
|
In dit kader heeft zr. Franciscus haar methodiek geschreven voor het derde tot en met het zesde leerjaar ofwel de leeftijdsgroep van ca. 8-12 jaar. Het ging erom dat een kind het kerkelijk leven leert aanvoelen en verstaan door het zelf mee te beleven. Aan het einde van zijn inleiding schrijft de vicaris generaal van het Roermondse bisdom: “Uit de grond van mijn hart hoop en bid ik, dat de goede God, die zóveel van de kinderen houdt, dit werk moge zegenen. Ik heb trouwens de diepe overtuiging, dat Hij dat gaarne zal doen als……nu maar vele, zeer vele onderwijzers en onderwijzeressen, deze methode willen leren kennen en toepassen. Bij de methode is een hele set illustraties getekend die de leesteksten moesten ondersteunen. Tot zover de inkijk in het vele werk dat achter de schermen is verricht in het verleden!
|
De grote jubileumvieringen in het verleden
De keuze om ook de jubileumvieringen van de congregatie in enkele artikelen te belichten is gelegen in het feit, dat veel van deze vieringen in het teken hebben gestaan van terugkijken, van reflectie op de wortels uit het verleden en nieuwe inspiratie opdoen voor de toekomst. Boeiend om te zien is hoe in allerlei gedichten, toespraken, declamaties, feestliederen en cantates heel veel van het congregatieverleden naar boven wordt gehaald en het historisch besef alleen maar verstevigd wordt. Wie immers zijn eigen verleden goed kent, begrijpt ineens veel meer van het heden en ziet het heden als een brug naar de toekomst. Bovendien zijn er enige jubilea geweest waarbij ook de Schijndelse bevolking sterk betrokken is geweest en jubileumvieringen geven vaak ook inzicht in de tijdsomstandigheden. Wat in Schijndel het meest tot de verbeelding van het grote publiek gesproken zal hebben is onomstotelijk het eeuwfeest in 1936.
|
|
Het zilveren en gouden feest in 1861 en 1886
Omdat in 1861 de stichter van de congregatie is overleden heeft het toenmalige hoofdbestuur besloten uit piëteit voor pastoor Antonius van Erp het zilveren feest van de congregatie niet te vieren. Men vond dat destijds ongepast. Bij de herdenking van de 100e sterfdag van Antonius van Erp heeft de congregatie zijn graftombe geheel laten restaureren.
 
|
|
De graftombe en het gedachtenisprentje van stichter Antonius van Erp
|
|
Het gouden jubileum daarentegen is op plechtige wijze herdacht. Zuster Emmanuel de Gier heeft deze jubileumviering bekend gemaakt bij de toenmalige bisschop van ’s-Hertogenbosch Mgr. Wilhelmus van de Ven, die kort daarop aan de congregatie enige privileges verleent. In het memoriaalboek is een terugblik gegeven op deze feestelijkheden en getoonzet in bewoordingen die typisch 19e – eeuws overkomen.
|
|
|
|
De twee geschonken houten beelden van Maria en Jozef geschonken door de Schijndelse bevolking prijkten op de buitenkaft van het jubileumalbum
|
|
Het verslag luidt als volgt:
“Het gouden jubelfeest onzer congregatie is op den 1sten november 1886 plechtig in het moederhuis gevierd. De kapel was sierlijk uitgedost. Bij het einde der H. Mis sprak de Weleerwaarde Heer Rector in roerende taal tot al de vergaderde leden van het Huis en feliciteerde allen hartelijk met het plechtige feest.
Den 3e november werd in onze kapel het H. Misoffer opgedragen door den Hoogeerwaarden Heer Mgr. A. Kamp Kanunnik en Regent van het Seminarie, geassisteerd door den Weleerw. Heer van Vroonhoven Pastoor van het Wijbosch en den Weleerw. Heer Bogaerts Rector van het Gesticht.
De Zeereerwaarde Heer Rector Baekers, Pastoor van de Parochie Schijndel, hield eene treffende toespraak, weidde breed uit over de verdiensten der Congregatie en bracht uit naam van al zijne parochianen den warmsten dank voor al hetgeen de congregatie gedurende 50 jaren voor het onderwijs en de opvoeding der jeugd en voor de verpleging van zieken, gebrekkigen en ouden van dagen gedaan had. De deelneming en belangstelling van de gemeentenaren was algemeen en hartelijk. Achtereenvolgens kwamen Burgemeester en Wethouders, de leden van de Raad, de leden der Conferentie, het Armbestuur, de nobles der Gemeente hunne felicitatie aan de Algemene Overste en Zusters aanbieden. Een 50-tal meisjes uit onze scholen, daartoe voorbereid door den Heer Michels hoofd der openbare school, brachten uit naam van haar ouders en medeleerlingen in keurige toespraken en feestliedjes hulde aan de opoffering, die de Congregatie en hare leden zich voor de jeugd en den lijdenden evenmensch getroosten.
|
|
 
Typisch 19e-eeuwse teksten rondom het gouden jubileum
|
Die ongeveinsde betuiging van dank en belangstelling verdienen in eeuwige herinnering te blijven bij al de leden der Congregatie. Bij gelegenheid van het gouden jubelfeest zijn aan het Moederhuis verscheidene geschenken gegeven: een geschilderd glasraam door de Oversten der succursaalhuizen, twee beelden van Maria en Jozef van de ingezetenen van Schijndel, een gepolychromeerd altaartje op het koor door onze educandinen, een tapijt voor het priesterkoor door de Erven van der Kant uit Schijndel, een grote Godslamp door Mej. van de Ven te Son, twee kleine Godslampen door den Heer W. Deckers, twee lampen voor het priesterkoor door de Wed. W.van Kasteren, een lofstoel door den Heer J. de Gier secretaris te Kerkdriel, tabellen en schilderij van het Aanschijn door de familie Swagemakers uit Tilburg, een missaalstoeltje door Mej. M. Verhagen uit Schijndel, een missaaltje van de overledenen door den Heer C.N.Teulings te ’s-Bosch en een barachette van f 260,- door den Heer J.M.Mallens uit Schijndel”.
Door de kwekelingen is een serie samenspraken opgevoerd. In een 80-tal vierregelige rijmverzen bezong men de congregatie.
Laatste berichten:
SCHIJNDEL
‘Het gesticht van liefdadigheid alhier vierde woensdag zijn 50-jarig bestaan. Aan alle huizen wapperde de nationale driekleur en het gebouw der zusters en de kapel waren keurig versierd.
Een plechtige H.Mis werd des morgens opgedragen door den hoogeerwaarde regent van het seminarie te St.Michielsgestel, geassisteerd door den weleerwaarde heer van Vroonhoven pastoor te Wijbosch en den weleerwaarde heer Bogaerts, rector alhier. De weleerwaarde heer pastoor hield als toen een feestpredikatie.
Vervolgens begaven zich verschillende corporaties, waaronder het gemeentebestuur en de schoolcommissie naar het liefdegesticht en boden de eerwaarde overste en de zusters haar gelukwenschen aan en betuigden tevens haar erkentelijkheid voor de vele en goede diensten aan de gemeente en hare ingezetenen bewezen.
Ook de meisjes, leerlingen der zusterschool, brachten in toespraken en liederen aan de zusters haar kinderlijke hulde,
Tevens ontving de eerwaarde overste van vele ingezetenen talrijke geschenken, waaronder twee schilderijen, voorstellende gezichten op het terrein van het liefdegesticht vóór vijftig jaren. Des namiddags bracht de harmonie eene serenade.
bron: Het Huisgezin nr. 33 – zaterdag 7 november 1886 [stadsarchief ’s-Hertogenbosch]
|
|
